Η πλευρίωση στα παιδιά (δηλαδή η προτίμηση για το δεξί ή το αριστερό χέρι) είναι ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα που απασχολούν γονείς και εκπαιδευτικούς. Η ανησυχία «μήπως δεν έχει αποφασίσει ακόμη το παιδί ποιο χέρι θα χρησιμοποιεί;» είναι συχνή και απόλυτα φυσιολογική.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε:
- Τι είναι η πλευρίωση και γιατί είναι σημαντική
- Σε ποια ηλικία παγιώνεται
- Πότε οι γονείς δεν χρειάζεται να ανησυχούν
- Πότε πρέπει να ζητήσουμε αξιολόγηση από ειδικό
- Πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε το παιδί
Τι είναι η πλευρίωση;
Η πλευρίωση είναι η σταθερή προτίμηση στη χρήση μιας πλευράς του σώματος (δεξί ή αριστερό χέρι, πόδι, μάτι, αυτί). Δεν αφορά μόνο το αν το παιδί είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας, αλλά δείχνει και πώς οργανώνεται η λειτουργία του εγκεφάλου.
Σε ποια ηλικία παγιώνεται η πλευρίωση;
- 3–4 ετών: είναι φυσιολογικό να αλλάζει χέρια και να μην υπάρχει σταθερή προτίμηση.
- 4–6 ετών: αρχίζει να διαφαίνεται το κυρίαρχο χέρι.
- 6–7 ετών: η πλευρίωση παγιώνεται, δηλαδή το παιδί χρησιμοποιεί σταθερά το ίδιο χέρι για γραφή και λεπτές κινήσεις.
Αν μετά τα 7–8 χρόνια το παιδί αλλάζει συνεχώς χέρι, τότε χρειάζεται προσοχή.
Ο ρόλος των γονέων και των εκπαιδευτικών
Πότε δεν παρεμβαίνουμε
- Όταν το παιδί αλλάζει χέρι στην προσχολική ηλικία (3–5 ετών).
- Όταν δείχνει προτίμηση στο αριστερό χέρι. Δεν το «γυρίζουμε» ποτέ στο δεξί.
- Όταν χρησιμοποιεί διαφορετικά άκρα για διαφορετικές δραστηριότητες.
Πότε χρειάζεται προσοχή
- Όταν το παιδί είναι 7–8 ετών και συνεχίζει να μην έχει σταθερό κυρίαρχο χέρι.
- Όταν υπάρχουν δυσκολίες στη γραφή, στον προσανατολισμό ή στη διάκριση αριστερά–δεξιά.
- Όταν η εναλλαγή χεριών επηρεάζει τη σχολική επίδοση.
Σε αυτές τις περιπτώσεις καλό είναι να ζητήσουμε αξιολόγηση από εργοθεραπευτή.
Πώς να υποστηρίξουμε το παιδί στο σπίτι και στο σχολείο
- Προσφέρουμε δραστηριότητες λεπτής κινητικότητας (ζωγραφική, ψαλίδι, κατασκευές).
- Δεν πιέζουμε να αλλάξει χέρι.
- Παρατηρούμε ποιο χέρι επιλέγει σε δραστηριότητες ακριβείας.
- Δίνουμε τα κατάλληλα εργαλεία (π.χ. μολύβια/ψαλίδια για αριστερόχειρες).
Συμπέρασμα
Η πλευρίωση είναι μια φυσιολογική αναπτυξιακή διαδικασία που ολοκληρώνεται συνήθως στην αρχή της σχολικής ηλικίας. Ο ρόλος μας είναι να παρατηρούμε, να ενθαρρύνουμε και να στηρίζουμε το παιδί, χωρίς άγχος και χωρίς πίεση. Όταν χρειάζεται, ζητάμε έγκαιρα τη βοήθεια ειδικών, ώστε η μάθηση να γίνει μια ευχάριστη εμπειρία.